Ervaringsparcoursen, zoals in een rolstoel of met een blinddoek om door een kantoor gaan, worden vaak gebruikt om beperkingen te ervaren. De wetenschap toont aan dat deze niet effectief zijn. Wat vinden mensen met een beperking zelf? Movisie sprak belangenorganisatie Ieder(in) en twee mensen met een beperking die zich inzetten voor een inclusieve en toegankelijke samenleving.
Marieke van Gastel is gemeenteraadslid in Eindhoven en spreker en adviseur op het gebied van inclusie en toegankelijkheid. Ze gebruikt een elektrische rolstoel en heeft een hulphond. Ze is bij meerdere ervaringsparcoursen geweest en merkte dat deze niet daadwerkelijk de ervaring van een beperking geven. “Vaak worden ziekenhuisrolstoelen gebruikt tijdens deze parcoursen, die wij in het dagelijks leven niet gebruiken en die niet fatsoenlijk rijden. Mensen met een beperking kennen vaak trucjes om ergens te komen of iets gedaan te krijgen, iets wat je tijdens zo’n uurtje parcours niet kunt ervaren.”
Jiska Ogier, ervaringsprofessional met een fysieke beperking, vult aan. “De beleving die je hebt als je zelf dagelijks een rolstoel gebruikt is heel anders dan wanneer iemand even snel probeert hoe het is. Die persoon zal veel sneller ervaren dat het eng, lastig of ingewikkeld is, gewoon omdat je de behendigheid nog niet hebt.”
Volgens Ogier kan zo’n beleving ook een breder effect hebben op hoe mensen kijken naar mensen met een beperking. “Ik denk dat dit hun beeld van mij erg kleurt. Als de nadruk ligt op wat mensen met een beperking niet kunnen, bevestigt dat het bestaande stereotype in de samenleving dat mensen met een handicap altijd hulp nodig hebben en zielig zijn. Dit houdt het beeld in stand dat alles moeilijk en zwaar is, in plaats van te focussen op wat we als maatschappij kunnen doen om Nederland toegankelijker te maken.”
Onderzoek ondersteunt dit: ervaringsparcoursen versterken medelijden met mensen met een beperking, omdat deelnemers zich er hulpeloos door voelen. Ze gaan er dan vanuit dat mensen met een beperking zich ook zo zullen voelen, terwijl dit meestal helemaal niet zo is. Lees verder in het artikel van Movisie welk goed alternatief Ogier en Van Gastel zien voor ervaringsparcoursen (spoiler: op pad gaan met ervaringsdeskundigen en luisteren naar hún ervaringen, in plaats van zelf (éénmalig) willen ervaren hoe het is om een beperking te hebben).
