Uit onderzoek van het VUmc CCA/Hersentumorcentrum, Amsterdam Neuroscience, en het VUmc MEG centrum is het hersennetwerk in combinatie met cognitieve achteruitgang na een hersenoperatie onderzocht. De studie, laat zien dat de communicatiepatronen in de hersenen gemeten vóór de operatie inderdaad voorspellend zijn voor cognitieve problemen, zoals moeite met het onthouden van een boodschappenlijstje, gemeten een jaar ná de operatie.
Uit onderzoek van het VUmc CCA/Hersentumorcentrum, Amsterdam Neuroscience, en het VUmc MEG centrum is het hersennetwerk in combinatie met cognitieve achteruitgang na een hersenoperatie onderzocht. De studie, gepubliceerd in Scientific Reports, laat zien dat de communicatiepatronen in de hersenen gemeten vóór de operatie inderdaad voorspellend zijn voor cognitieve problemen, zoals moeite met het onthouden van een boodschappenlijstje, gemeten een jaar ná de operatie.
Resectie -ofwel verwijdering- is een veelgebruikte behandeling voor onder meer primaire hersentumoren en/of andere hersenbeschadigingen die epilepsie veroorzaken. Soms ontstaan na deze operatie cognitieve problemen, die voorafgaand aan de operatie nog moeilijk te voorspellen zijn. In bovengenoemde studie pasten de onderzoekers nieuwe, innovatieve methoden toe om het hersennetwerk te onderzoeken en te gebruiken als voorspeller van eventuele achteruitgang.
De hypothese was dat een abnormale toename van communicatie, vooral tussen de ‘hubs’ oftewel de meest verbonden gebieden in de hersenen, mogelijk zou kunnen wijzen op toekomstige cognitieve achteruitgang. Het Nederlandse spoorwegnet biedt een mooi voorbeeld van deze theorie. Stelt u zich een defecte trein tussen Apeldoorn en Deventer voor, waardoor andere treinen tussen deze stations worden omgeleid. Dit veroorzaakt een toename van treinverkeer naar omliggende treinstations als Arnhem, die mogelijk tot vertraging van de regulier geplande treinen in allerlei richtingen leidt. Als de defecte trein nu was gestrand tussen stations, bijvoorbeeld Amsterdam Centraal en Utrecht Centraal, kan zich nog een veel groter, sneller patroon van vertraging en uitvallende treinen ontwikkelen. In gezonde hersenen vindt ook een hele hoop verkeer in de vorm van communicatie plaats, vooral via de hub gebieden. Als er een beschadiging ontstaat, bijvoorbeeld een hersentumor, kan het omleiden van verkeer mogelijk leiden tot een te grote druk op de hub gebieden en uiteindelijk leiden tot cognitieve problemen, bijvoorbeeld met het geheugen.
Achtentwintig patiënten met een hersentumor of andere hersenbeschadiging ondergingen voorafgaand aan de operatie magneet-encephalografische opnames, waarmee een unieke registratie van de hersenactiviteit werd gemaakt. Zij voltooiden ook een neuropsychologisch onderzoek voorafgaand en een jaar ná de hersenoperatie om het cognitief functioneren te testen. Op basis van de hersenactiviteit werd vervolgens gekeken naar patronen van communicatie van de hub regio’s in de hersenen. Een toenemende communicatiedruk op de hubs was inderdaad geassocieerd met achteruitgaand cognitief functioneren. Sterker nog: het bleek dat de preoperatieve opname kon voorspellen welke patiënten cognitieve problemen ontwikkelden na de operatie. Hoewel deze resultaten eerst bevestigd zullen moeten worden in groter onderzoek dat het VUmc Hersentumorcentrum reeds heeft opgezet, wijzen zij uit dat deze nieuwe methode in de toekomst mogelijk gebruikt kan worden als voorspeller van cognitieve achteruitgang in patiënten die een hersenoperatie zullen ondergaan. Dit zou mogelijk kunnen betekenen dat deze voorspeller meegenomen wordt in de beslissing om wel of niet te opereren, of dat bijvoorbeeld geprobeerd wordt de hub regio’s te sparen bij een dergelijke operatie.
Bron: VUmc
