Gijs van den Brink heeft bij Siza in Het Dorp in Arnhem een moderne zorgwoning gevonden die beter dan ooit uitdaagt tot herstel na zijn hersenbloeding zesenhalf jaar geleden. Zijn oude woning gaat tegen de vlakte. “Er gaat een wereld voor je open” zegt hij in het nieuwe Trainingshuis aan het Oosterveld aan de grens van Nederlands eerste woonbuurt voor gehandicapten uit de jaren zestig van de vorige eeuw. In zijn oude woning bleef zijn uitzicht beperkt tot struiken en bomen. Vanaf deze week heeft hij vanaf de Veluwse stuwwal uitzicht tot aan het het Reichswald achter Nijmegen. Bewoners van Het Dorp in Arnhem verhuizen in juni naar hypermoderne appartementen in het nieuwe Trainingshuis voor mensen met een niet aangeboren hersenletsel aan de Amsterdamseweg. Gijs van den Brink kijkt zijn ogen uit op zijn nieuwe plek. “Dit appartement geeft mij veel meer kansen om er helemaal bovenop te komen.”.
Het Dorp moet in de toekomst een nieuwe woonwijk worden voor mensen met en zonder beperking. Landschapsarchitect Harro de Jong gaf dit voorjaar een schets van de plannen in een korte film van het Centrum voor Architectuur en Stedenbouw Arnhem, Casa.
Gijs van den Brink werd zesenhalf jaar geleden getroffen door een hersenbloeding. “Ik heb twee maanden in coma gelegen en drie maanden in het ziekenhuis. Daarna begon het revalideren. Ik zat in een woonvorm in Amsterdam Zuidoost maar daar kwam ik niet verder. In Het Dorp in Arnhem ben ik helemaal opgebloeid. In het Trainingshuis dagen ze me uit tot steeds grote zelfstandigheid. Ik zit nu op 90 procent, ik wil naar de 100.” Hij is ervan overtuigd dat hij dat gaat halen. Hij vangt de verslaggever en fotograaf op bij de ingang van het oude complex met lage woningen aan de Eekschillerweg. Hij wijst op de lage plafonds van de gangen. “Ze dachten daarbij aan rolstoelgebruikers, die lager zitten.”.
Het onderkomen dat hij verlaat, ligt prachtig verscholen tussen de bomen dicht tegen de bosrijke vallei die Het Dorp doorklieft. Het ontwerp van Het Dorp van de architecten Jo van den Broek en Jaap Bakema was in de jaren zestig hypermodern. Het kreeg zijn vorm tussen 1965 en 1970 in de vorm van een tuinstad voor gehandicapten, die tot dan toe verbleven in instellingen ver buiten de bewoonde wereld. De woningen muntten uit in privacy, er waren plekken voor werk en dagbesteding, een supermarkt, een bibliotheek en winkels. Het bos was zorgvuldig gespaard om Het Dorp een groen aanzien te geven.
Maar de samenleving veranderde snel. Mensen met een beperking wonen tegenwoordig in gewone wijken, in aangepaste huizen. Het concept van het Dorp is passé, de kabouterwoningen met hun lange en donkere gangen passen niet meer in deze tijd. Het bos dat zo mooi om de woningen heen was gevouwen maakt anno 2020 dat Gijs van den Brink zich in de schaduw geïsoleerd voelt, wat nog verder werd aangewakkerd door het verbod op bezoek tijdens de coronacrisis, nu gelukkig voorbij. “Het maakt me depressief.”. Zijn gezicht klaart op als hij naar buiten rijdt, het glooiende terrein af richting het nieuwe appartementencomplex aan de rand van de Amsterdamseweg.
Buiten het complex testen kinderen uit de buurt de nieuwe fiets- en wandelpaden uit. Met hun skateboards sjezen ze naar beneden. Het geeft een voorproefje van hoe Het Dorp er later uit moet gaan zien. Het nieuwe gebouw laat overal licht binnen. Blikvanger beneden is de kantine van Academy Het Dorp, waar de nieuwste technologie wordt ontwikkeld en getest om de zelfstandigheid van mensen met een beperking te vergroten. Op de vijfde verdieping toont Van den Brink trots zijn nieuwe plek: een prachtig en ruim appartement met een balkon met uitzicht tot aan Nijmegen. Er is ruimte voor aansluiting van alle mogelijke apparatuur. Voor Van den Brink is een zelf spoelend toilet al een geweldige verbetering, met een stang waar hij zichzelf kan optrekken. “Je hebt hier veel meer ruimte om te leren.” Hij wijst opnieuw op het fenomenale uitzicht, dat enorm motiveert om een tandje bij te zetten in zelfredzaamheid. “Je ziet, er gaat hier een wereld voor je open.”
Het Trainingshuis van Siza in Het Dorp maakt deel uit van een keten van langdurige zorg voor de revalidatie van mensen met niet aangeboren hersenletsel (NAH). Het gaat daarbij om mensen die getroffen zijn door een herseninfarct, ongeluk, tumor, hartstilstand, hersenbloeding of de gevolgen van een operatie. Per jaar krijgen zo’n 140.000 mensen hersenletsel als gevolg van ziektes en ongelukken. Het Trainingshuis van Siza biedt twee jaar intensieve training naar zelfredzaamheid. Het is een aanvulling op de revalidatiecentra, waar het vaak niet mogelijk is om zo langdurig trainingen te volgen. Bij de trainingen wordt gebruik gemaakt van wetenschappelijk bewezen behandelingen en technologische ondersteuning.
Siza beschikt ook over een Regionaal Expertisecentrum NAH dat mensen op weg helpt bij de ondersteuning na revalidatie. Behandelaren komen ook bij mensen thuis om hen en eventuele partners te helpen. In zo’n 30 procent van de gevallen krijgen mensen met hersenletsel te kampen met afasie, communicatieproblemen in taal, spraak, lezen en begrijpen van taal. Bij Siza zijn hiervoor 2 Afasiecentra opgericht, in Arnhem en in Tilburg. Ook biedt Siza trainingen in de omgang met gedragsveranderingen bij de gevolgen van hersenletsel die zowel individueel als in groepsverband gevolgd kunnen worden. Lees het hele artikel op de website van het AD.
