De Rotterdamse Afasie Therapie Studiegroep (RATS), een multidisciplinaire onderzoeksgroep van het Erasmus MC, krijgt de Britse Robin Tavistock Award 2019. De RATS-groep bestaat uit klinisch linguïsten, spraak- en taaltherapeuten, neurologen, epidemiologen, neuropsychologen en andere medische disciplines. De onderscheiding is genoemd naar Robin Tavistock, de veertiende Hertog van Bedford die de Tavistock Trust voor Afasie oprichtte. De prijs wordt jaarlijks aan een persoon of groep uitgereikt die een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan onderzoek en behandeling van afasie. Afasie is een taalstoornis, veroorzaakt door hersenletsel, waarbij de taalproductie en het begrijpen van taal gestoord is.
De eerste bouwstenen voor de groep werden al in de jaren zeventig gelegd door neuroloog dr. Frans van Harskamp, die de Stichting Afasie Rotterdam oprichtte. De Rotterdamse Afasie Therapie Studies behoren tot de eerste studies waarin grootschalig wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar het effect van afasietherapie bij patiënten met een afasie na een beroerte. Deze cognitief-linguïstische therapieën werden speciaal voor de RATS-studies ontwikkeld. Dr. Evy Visch-Brink en dr. Mieke van de Sandt-Koenderman -inmiddels werkzaam in Rijndam Revalidatie- formuleerden de vraagstellingen voor de RATS studies.
Richtlijn
In samenwerking met de neurologen prof. Peter Koudstaal, prof. Diederik Dippel en dr. Lonneke de Lau werden deze vraagstellingen met gedegen wetenschappelijk onderzoek beantwoord. De therapieën zijn inmiddels wereldwijd bekend en opgenomen in de Nederlandse logopedische Richtlijn Diagnostiek en Behandeling van Afasie.
Communicatie
De keuze van een functionele uitkomstmaat, namelijk communicatievaardigheid van de patiënt in het dagelijks leven, was destijds vernieuwend. De onderzochte therapieën zijn: semantische therapie -gericht op de woordbetekenis- fonologische therapie -gericht op de woordklank- en communicatieve therapie -gericht op de communicatie in het algemeen.
Woordvinding
Semantische en fonologische therapie hadden het grootste effect op de woordvinding, een algemeen probleem van afatische patiënten die hierdoor niet of moeilijk hun bedoelingen kenbaar kunnen maken. In een serie studies zijn de therapieën toegepast in verschillende stadia na het ontstaan van de beroerte.
Snelle start
Patiënten die het aankonden om na het ontstaan van de beroerte snel en intensief met de therapie te beginnen -en gedurende vier weken een uur per dag semantische en fonologische oefeningen deden- gingen relatief snel vooruit in de dagelijkse communicatie.
Bedford
De prijs, voor het eerst in Europa toegekend, wordt in het najaar door de Hertogin van Bedford uitgereikt aan Evy Visch-Brink en Mieke van de Sandt-Koenderman.
