Conclusies
De mate van generalisatie verschilt per type PPA. De semantische variant van PPA biedt beperkte mogelijkheden voor generalisatie in vergelijking met de logopene en niet-vloeiende variant van PPA.
Dit kan verklaard worden door het verstoorde semantische systeem waar bij de semantische variant van PPA sprake van is.
Generalisatie nastreven is geen functioneel doel binnen de therapie aan patiënten met de semantische variant van PPA.
Het behouden van behandelresultaten wordt niet beïnvloedt door het type PPA.
Het behouden van behandelresultaten voor de lange termijn is mogelijk als training voort wordt gezet.
Logopedisten moeten rekening houden met het type PPA als het behandelprotocol wordt gestart.
Semantische therapie bij Primair Progressieve Afasie: wat werkt?
Cadório, I., Lousada, M., Martins, P., Figueiredo, D. (2017). Generalization and maintenance of treatment gains in primary progressive aphasia (PPA): a systematic review. International Journal of Language and Communication Disorders. Sep-Oct 2017, VOL. 52 NO. 5, 543-560
Achtergrond / aanleiding
Deze studie geeft een systematische beoordeling van de effecten van semantische therapie op generalisatie en behoud van behandelresultaten bij individuen met verschillende subtypes van Primair Progressieve Afasie (PPA). De studie heeft zich gericht op semantische therapie omdat anomie een algemeen kenmerk is van alle subtypes van PPA en deze vorm van therapie dus veelal als interventie beschreven wordt in studies.
Omdat PPA een relatief zeldzame aandoening is, zijn gerandomiseerd gecontroleerde onderzoeken minder haalbaar om effecten van interventie te onderzoeken.
Vanwege deze reden zijn ook niet-gerandomiseerde studies opgenomen in de systematische beoordeling.
Daarnaast zijn gecontroleerde voor- en na-studies, case-controle studies, case series en single subject studies beoordeeld en meegenomen.
Kwalitatieve studies, niet-experimentele studies, reviews, klinische notities en studies gepubliceerd in de vorm van een hoofdstuk in een boek werden uitgesloten.
De participanten in de studies moesten gediagnosticeerd zijn met een van de drie varianten van PPA: de semantische variant, de niet-vloeiende of agrammatische variant of de logopene variant.
Alleen studies die effecten van semantische therapie bij een of meerdere participanten met PPA beoordelen, werden geïncludeerd. De semantische therapie moest met een minimale duur van twee weken zijn aangeboden en moest een follow-up van minimaal een maand hebben. Studies werden geëxcludeerd als er geen duidelijke beschrijving van de geboden interventie werd beschreven in het kader van de repliceerbaarheid.
Studies die cognitief linguïstische therapie en/of neuro-imaging als uitkomstmaten hanteren werden geïncludeerd. Met name studies die data genereren ten aanzien van generalisatie en behoud van behandelresultaten, werden geïncludeerd en beoordeeld.
Het uitgebreide literatuuronderzoek resulteerde in 1940 gevonden artikelen. Uiteindelijk zijn er op basis van de gestelde criteria, 25 relevante niet-gerandomiseerde studies (gepubliceerd tussen 2000 en 2016) overgebleven voor nadere analyse. Hierbij is een breed scala aan talen en culturen vertegenwoordigd. In totaal werden 51 participanten (semantische variant N=42, niet-vloeiende variant N=4, logopene variant N=5) geanalyseerd in de 25 studies.
Over het algemeen is er een hogere prevalentie van generalisatie bij de niet-vloeiende variant en de logopene variant van PPA ten opzichte van de semantische variant van PPA. Er werd generalisatie gevonden naar controle items en ongetrainde taken.
Over het algemeen werden behandelresultaten voor de korte termijn, één maand tot zes maanden post therapie, behouden ongeacht het type PPA.
Zonder voortzetting van training zakt het behandelresultaat, na een periode van zes maanden of langer, terug tot onder baseline niveau.
Daarnaast spelen de lengte en frequentie van de behandeling een rol bij het behoud van de behandelresultaten.
Conclusies
De mate van generalisatie verschilt per type PPA. De semantische variant van PPA biedt beperkte mogelijkheden voor generalisatie in vergelijking met de logopene en niet-vloeiende variant van PPA.
Dit kan verklaard worden door het verstoorde semantische systeem waar bij de semantische variant van PPA sprake van is.
Generalisatie nastreven is geen functioneel doel binnen de therapie aan patiënten met de semantische variant van PPA.
Het behouden van behandelresultaten wordt niet beïnvloedt door het type PPA.
Het behouden van behandelresultaten voor de lange termijn is mogelijk als training voort wordt gezet.
Logopedisten moeten rekening houden met het type PPA als het behandelprotocol wordt gestart.
Implicaties voor de praktijk
Houd jij rekening met het type PPA als je taaltherapie start / doelen opstelt?
