Wetenschapper Anouk van Dijk heeft onderzocht hoe een tweede herseninfarct bij patiënten beter kan worden voorspeld, met een MRI- of CT-scan.
Verkalking
Een herseninfarct komt meestal onverwachts. De oorzaak is vaak slagaderverkalking, waarbij vet en lichaamscellen zich ophopen in de slagaders die naar de hersenen lopen. Er ontstaat dan een plaque, die het bloedvat vernauwt.
Plaque
De patiënt ondervindt lang niet altijd klachten van de vernauwing. Maar ooit kan de beschermlaag van zo'n plaque openscheuren, er ontstaat een bloedstolstel dat het bloedvat volledig afsluit. Een herseninfarct is dan een feit.
Nieuw infarct
Wie eenmaal zo'n infarct heeft gehad, loopt een extra risico op een nieuw, want de slagaderverkalking kan nogmaals scheuren. Om ervoor te zorgen dat artsen deze verkalking eerder kunnen opsporen, investeert de Hartstichting in onderzoek hiernaar.
Met een scan
Van Dijk (foto boven) onderzocht of het mogelijk is om vast te stellen wie een hoog risico loopt op een tweede infarct.
Vanwaar dit onderzoek?
"Nu is het vaak nog lastig om het risico op een nieuw herseninfarct goed in te schatten. Artsen kijken vooral hoe vernauwd het bloedvat is, maar dan weet je nog niet hoe groot het risico op een herseninfarct is. Het zou mooi zijn als ze de kans op het scheuren van slagaderverkalking beter kunnen inschatten. Want sommige dunne stukjes slagaderverkalking scheuren snel, terwijl sommige dikke stukken eigenlijk onschuldig zijn, omdat de kans dat ze scheuren klein is."
Wat was het doel van uw studie?
"We willen beter inschatten hoeveel risico een bepaalde patiënt precies heeft op een tweede herseninfarct. Dat verschilt sterk per patiënt. Ons doel is dat artsen hun patiënten meer op maat kunnen behandelen, waardoor ze meer herseninfarcten tegengaan én overbodige behandelingen voorkomen. Artsen kunnen de slagaderverkalking in de hals wel verwijderen, maar dat is een zware operatie met vrij veel risico's. Je wilt zo'n operatie dus alleen doen als het risico op een herseninfarct echt groot is."
Kan het inschatten van het risico beter?
"Met CT- en MRI-scans kunnen we steeds meer details zien van slagaderverkalking, zoals de hoeveelheid kalk, vet en bloedcellen, die het risico op scheuren beïnvloeden. Maar het is nog onduidelijk welke van deze details een herseninfarct het beste voorspellen. Daarom heb ik samen met mijn collega's ongeveer 240 patiënten onderzocht, kort na hun herseninfarct. We maakten onder meer een echo, MRI- en CT-scan van de bloedvaten in hun hals."
Wat zijn de belangrijkste conclusies?
"Ik heb de voor- en nadelen van de verschillende technieken vergeleken. We weten nu beter hoe we bijvoorbeeld kalk, bloedcellen of scheurtjes in de slagaderverkalking in beeld kunnen krijgen. Dat is belangrijk, want we willen niet dat straks alle patiënten na een herseninfarct een uitgebreid echo- CT- én MRI-onderzoek moeten ondergaan. Dat kost heel veel tijd en moeite voor patiënten en artsen, en het is ook heel duur. We willen zo simpel en snel mogelijk de belangrijkste voorspellers van een herseninfarct opsporen."
Hoe vonden patiënten het om mee te doen?
"Ze moesten een paar weken na hun herseninfarct een heel aantal uren extra naar het ziekenhuis voor dit onderzoek. Dat was best een grote inspanning, en ik ben ze erg dankbaar daarvoor. Maar dankzij de scans leerden ze zelf ook meer over de slagaderverkalking in hun halsslagader. Dat waardeerden de patiënten zeer. Ik ben blij dat ik zo wat voor ze kon terugdoen."
Zie ook: behandeling halsslagader en nieuwe onderzoekstechnieken.
gepubliceerd: 25 januari 2017
