Je hebt blijvende hersenschade na een beroerte, en dan?
De zwaarste strijd, die van acceptatie van je 'nieuwe ik', volgt pas na ontslag uit het ziekenhuis.
Voor mensen met niet aangeboren hersenletsel (NAH) zijn in steeds meer gemeenten speciale bijeenkomsten.
,,Ik heb veel ontzag gekregen voor het brein.'' zegt Lies Bonsang (62).
November 2010. Lies Bonsang uit Hendrik-Ido-Ambacht zit op kantoor als een collega haar vraagt of ze enkele correcties wil doorvoeren in de salarisadministratie.
De administratief medewerkster bij een verzekeraar in Den Haag merkt op dat moment dat ze het scherm niet meer goed ziet. Nadenken lukt niet.
Wanneer Bonsang begint te praten, komen er alleen klanken uit haar mond.
,,Ik had wel het besef dat het niet goed was", herinnert Bonsang (62) zich dik zeven jaar later.
Een collega wier vader een half jaar daarvoor overleed aan een herseninfarct, vermoedt dat er meer aan de hand is.
Ze waarschuwt de interne Arbodienst, waar direct de alarmbellen gaan rinkelen. Bonsangs bloeddruk schiet door het dak.
Onderzoek in het Rotterdamse Sint Franciscus Gasthuis geeft duidelijkheid: Bonsang is getroffen door een herseninfarct.
,,In een seconde ben je terug bij af, kun je niks meer. Ik werkte soms wel vijftig uur in de week, ging drie keer golfen, naar concerten, noem maar op.
Nu zat ik 's ochtends op een stoel en dacht 'de vuilniszak moet naar buiten'. Zes uur later zat ik nog in die stoel. Je bent alles kwijt. Ik woon alleen: achteraf is het belachelijk dat ik naar huis ben gegaan."
In een seconde ben je terug bij af, kun je niks meer.
Bonsang heeft cognitieve beperkingen: het vinden van de juiste woorden is soms een probleem.
Concentreren gaat moeizaam, vooral wanneer ze vermoeid is. De beperkingen hebben haar dagelijkse leven drastisch veranderd.
De Ambachtse is voor 100 procent afgekeurd. Golfen kan niet meer. ,,Dit is mijn grote vriend", zegt ze, terwijl ze haar telefoon omhoog houdt.
De kleinste alledaagse dingen slaat ze erin op, om maar niets te vergeten. ,,Zonder dat ding ben ik echt gehandicapt."
Bonsang deed er vier jaar over om haar 'nieuwe ik' te accepteren. Dat proces kostte tranen. Twee zussen zijn haar steun en toeverlaat.
Bonsangs golfspullen lagen nog twee jaar achterin de auto, tegen beter weten in.
Nu verzet ze als bestuurslid veel vrijwilligerswerk voor de Stichting Hersenletsel.nl Zuid-Holland.
Tijdens het proces van acceptatie heeft Bonsang zelf veel gehad aan contact met lotgenoten. ,,Het leven is volkomen anders, maar ik heb mijn weg weer gevonden.
In het Sint Franciscus lag een vrouw naast me vastgebonden in bed. Ze kon niets meer. Ik heb het geluk gehad dat ik er goed uitgekomen ben.
Voor hetzelfde geld lag ik in een verpleeghuis, elke zondagmorgen afwachtend wie van mijn kinderen genegen was om een kop koffie te komen drinken."