Het lijkt alsof ze compleet hun eigen weg gaan, maar pubers zijn gevoeliger voor de mening van hun ouders dan ze soms doen voorkomen. Het puberbrein reageert sterk op kritiek of lovende woorden afkomstig van ouders. Dat blijkt uit een onderzoek van een interdisciplinaire onderzoeksgroep van psychologen en neurowetenschappers van de Universiteit Leiden.
Tijdens een MRI-scan van hun hersenen kregen de pubers complimenten, neutrale feedback, of juist kritiek in de vorm van karaktereigenschappen te zien, zogenaamd afkomstig van hun ouder, bijvoorbeeld “Jouw moeder vindt jou intelligent”. Na ieder punt van lof of kritiek gaven de pubers hun stemming aan. Hoewel de pubers evenveel punten van kritiek, lof en neutraal commentaar van hun ‘ouder’ kregen, bleken ze na afloop van de feedback taak toch minder goed over zichzelf te denken.
Het ouderlijk commentaar deed niet alleen iets met het zelfvertrouwen van de pubers, ook reageerde het puberbrein heel anders op complimenten dan op kritiek, zo laten de scans zien. Kritiek zorgde voor activatie van de breingebieden die betrokken zijn bij de verwerking van emoties en pijn. Gebieden die ook geactiveerd worden als mensen fysieke pijn ervaren. Zowel kritiek als complimenten zorgden voor activiteit in gedeelten van de hersenen die gerelateerd zijn aan sociale cognitie, zoals het begrijpen van andermans emoties en bedoelingen.
Onderzoeker Lisanne van Houtum: ‘Wat de uitkomsten van de scans laten zien is dat kritiek echt ‘pijn’ lijkt te doen. Die pijn blijkt niet minder te zijn bij pubers met een relatief positiever zelfbeeld en die hun ouders als warmer ervaren. Interessant is dat we niet gevonden hebben dat lof van ouders het beloningssysteem in het brein activeert’, vertelt de onderzoeker.
Tot nu toe is er vooral veel onderzoek gedaan naar de impact van feedback van leeftijdsgenoten op het puberbrein, en hoe dit samenhangt met het zelfbeeld van pubers. Maar onderzoeksdata naar de invloed van de mening van ouders over hun kinderen ontbreekt grotendeels. Deze uitkomsten helpen de onderzoekers begrijpen wat complimenten en kritiek van ouders doen met pubers.
Over het onderzoek werd onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Developmental Cognitive Neuroscience, in het paper Adolescents’ affective and neural responses to parental praise and criticism. Het gepubliceerde paper maakt deel uit van het NWO Vici-project RE-PAIR: Unravelling the Impact of Emotional Maltreatment on the Developing Brain van hoogleraar Bernet Elzinga.
Lees het volledige artikel geschreven door Tim Senden op de website van de Universiteit Leiden.
Lees meer over het puberbrein op de website van de Universiteit Leiden door hoogleraar Eveline Crone. Bekijk hier een filmpje over Braintime, het onderzoeksproject van Eveline Crone. Drie jaar geleden heeft het Fitte Brein een online webinar uitgezonden over het thema Puberbrein.
