Op de website van Movisie lazen we een interessant en zeer informatief artikel over familie-ervaringsdeskundigheid. Dit artikel is geschreven door Joke van der Meulen en Margit van der Meulen. Met dank aan familie-ervaringsdeskundige Sietske van der Weg.
Mantelzorg voor iemand met een ernstig psychiatrische aandoening staat bekend als een ondergeschoven kindje in zorg en welzijn terwijl het juist gaat om mantelzorg met een hoog afbrandrisico. Datzelfde geldt ook voor mensen die moeten zorgen voor een familielid met verslavingsproblematiek, niet-aangeboren hersenletsel, een (licht) verstandelijke beperking of dementie. Wat het betekent om zo’n mantelzorger te zijn, verdient veel meer kennis en deskundige begeleiding. Voor deze mantelzorgers kan de familie-ervaringsdeskundige van grote betekenis zijn.
Familie-ervaringsdeskundigheid is een verbijzondering van ervaringsdeskundigheid. Ervaringsdeskundigheid is het doorgeven van persoonlijke en collectieve ervaringskennis. Bij familie-ervaringsdeskundigheid gaat het dan om ervaringsdeskundigheid specifiek voor het familie-‘systeem’. Waarbij de ontwrichting van het leven niet uitsluitend de mens met de aandoening betreft, maar juist ook de andere familieleden gevaar lopen op ontwrichting van hun eigen leven.
Goede ondersteuning vanuit familie-ervaringsdeskundigheid helpt naasten (weer) in balans te raken of te blijven. Familie-ervaringsdeskundigen kunnen bewustzijn creëren voor dat feit. Uitdragen dat die familieleden zelf ook aandacht nodig hebben. Dat de noodzaak onderschreven wordt om ondersteuning te bieden. En dat die ondersteuning gericht is op het familielid zélf, niet op de persoon met de ontwrichtende ervaring. Zodat er een functionerend vangnet is voor die persoon zelf, om te zorgen dat zij hun eigen leven goed op de rails kunnen houden. Een vorm van preventie dus, daar waar de ervaring leert dat het onthouden van deze steun leidt tot (oplopend tot ernstige) vermindering van kwaliteit van het leven van familieleden.
Wat kan je concreet doen om familieleden te steunen? Familie-ervaringsdeskundige Joke van der Meulen geeft 4 tips:
• Redeneer vanuit de directe familieleden zelf, niet vanuit de cliënt. Die familieleden hebben ook een ontwrichtende ervaring opgedaan. Onderzoek of zij steun nodig hebben. Ook als de cliënt niets meer met zijn/haar familie te maken wil hebben.
• Hulp aan familie van een persoon met verwarrend gedrag is altijd maatwerk en gebeurt bij voorkeur door een professionele familie-ervaringsdeskundige.
• Maak alle betrokken partijen probleemeigenaar.
• Stem als hulp- en dienstverleningsinstanties met elkaar af hoe jullie elkaar informeren en hoe de samenwerking gaat verlopen.
