Het aantal commerciële partijen dat ‘betaalde mantelzorg’ aanbiedt groeit. Mezzo, de landelijke vereniging voor mantelzorgers, wil dat ze met deze benaming stoppen. Mezzo directeur Liesbeth Hoogendijk: ‘Het is geen mantelzorg wat deze bedrijven doen.
Doordat ouderen langer thuis moeten blijven wonen, is er maatschappelijk meer vraag aan hulp en ondersteuning. Een vorm van ondersteuning is mantelzorg: zorg en ondersteuning van een vriend of familielid die dat doet vanuit een persoonlijk relatie. Tegelijkertijd is de term ‘mantelzorg’ veel in het nieuws en dat heeft talloze ondernemers geïnspireerd. Tientallen bedrijfjes springen in op de behoefte naar gezelschap en lichte ondersteuning. Zij bieden tegen betaling, uurtarieven variëren tussen de €12,50 en €30 per uur, ondersteuning en gezelschap in de vorm van een kopje thee, een wandelingetje, het opruimen van een keukenkastje. Onder de noemer ‘betaalde mantelzorg’.
Feitelijk onjuist.
‘De persoonlijke dienstverlening van deze bedrijfjes moet het niet verward worden met mantelzorg,’ zegt directeur van Mezzo, Liesbeth Hoogendijk. Mezzo, de landelijke vereniging voor mantelzorgers, wil af van de term ‘betaalde mantelzorg’. Hoogendijk: ‘Het is feitelijk onjuist om het mantelzorg te noemen en het is verwarrend. Een mantelzorger is iemand die al een relatie heeft met de zorgvrager en als de zorgvraag groter wordt bijspringt. Onbetaald. De mantelzorger drinkt, net als deze dienstverleners, ook thee en maakt een wandelingetje, maar daar houdt het niet mee op. Een mantelzorger gaat mee naar een gesprek met een arts, belt instanties na om de juiste zorg te organiseren of vraagt hulpmiddelen aan. Het gezelschapsdeel dat de persoonlijke dienstverleners doen is maar een klein onderdeel van de mantelzorgtaken.’
Verantwoordelijkheidsgevoel.
Ook het uitgangspunt van de ondersteuning is fundamenteel anders. ‘Mantelzorgers doen het vanuit een verantwoordelijkheidsgevoel. Een persoonlijk dienstverlener komt een paar uur en als de uren op zijn vertrekt hij weer. Een mantelzorger stopt pas als alles geregeld is. Diens verantwoordelijkheidsgevoel is anders ten aanzien van de hulpvrager.’
Verwarrend.
De term ‘betaalde mantelzorg’ is volgens Hoogendijk verwarrend om twee redenen. ‘Ten eerste is mantelzorg nooit betaald. Per definitie. Mantelzorg is vrijwillig, ontstaan vanuit een relatie die iemand al heeft met de zorgvrager. Nu krijgen steunpunten voor mantelzorg steeds vaker vragen van mantelzorgers of ze betaald kunnen krijgen. Wij hebben onderzoek gedaan onder mantelzorgers over de term en ongeveer 40% vindt het een vervelende term. Het doet geen recht aan de inzet en aard van hun zorg. Mantelzorgers zeggen: wij doen het omdat we van onze vader of moeder houden. We krijgen er niet voor betaald, sterker nog mantelzorg kost vaak geld.’
Geen vervanging.
Hoogendijk benadrukt wel dat de persoonlijke dienstverlening een aanvulling moet zijn op mantelzorgondersteuning vanuit gemeenten. We moeten we ervoor waken dat gemeenten zeggen: als je het kan betalen koop je persoonlijke dienstverlening en anders zoek je het maar in je eigen netwerk. Gemeenten hebben de plicht om de juiste ondersteuning te bieden aan iedereen.’ Wel kunnen dit soort initiatieven voor hen die daar geld voor hebben een ondersteuning zijn. Hoogendijk: ‘Wij hebben niks tegen persoonlijke dienstverlening. Het is prachtig voor iedereen die het kan betalen. We hebben bezwaar tegen de term “betaalde mantelzorg”. Die is onjuist.’
